Հայկական պատվիրակության դիվանագիտական առաքելությունը Բեռլինում (1918 թ․ ապրիլ-հունիս)
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2024.15.2.039Keywords:
Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիր , Հայկական պատվիրակություն , Անդրկովկաս , Գերմանական կառավարություն , Բաթումի պայմանագիրAbstract
Հոդվածում լուսաբանվում են Բեռլինում հայկական պատվիրակության դիվանագիտական գործունեությունն ու ռազմավարական քայլերը 1918 թվականի ապրիլ-հունիս ամիսներին:
Աշխարհաքաղաքական բարդ իրավիճակում՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտական փուլում և Ռուսական կայսրության փլուզման ֆոնին, հայկական պատվիրակությունը գործունեություն սկսեց՝ միջազգային ճանաչում և աջակցություն ապահովելու նորանկախ Հայաստանի Հանրապետությանը։ Հայկական հարցի լուծումը փորձ էր արվում գտնել օսմանյան Թուրքիայի և կայսերական Գերմանիայի միջև առկա հակասությունների և շահերի բախումների բարդ ու դժվարին իրողությունների պայմաններում:
Վերլուծելով սկզբնաղբյուրները և դիվանագիտական նամակագրությունը՝ հոդվածում արտացոլվում են ուսումնասիրվող ժամանակահատվածում պատվիրակության ջանքերը՝ հանուն հայկական պետականության ամրապնդման: Բացի այդ, ներկայացվում են միջազգային լարված իրադրությունում գերմանական և օսմանյան իշխանությունների հետ պատվիրակության հարաբերությունները՝ գնահատելով դրանց ազդեցությունը Հայաստանի անկախության և գոյատևման ձգտումների վրա: Հոդվածում լուսաբանվում են այն մարտահրավերներն ու հնարավորությունները, որոնց բախվել են Բեռլինում հայ պատվիրակները պետականության կերտման կարևորագույն փուլում:
References
Հայաստանի ազգային արխիվ (այսուհետև՝ ՀԱԱ), ֆ. 200, ց. 1, գ. 7, թ. 179-180 տե՛ս նաև Ազատյան Հ․, Բախտորոշ պայմանագրեր, Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատարակություն, 2002։
Գ․ Պետրոսյան, Հայաստանի Հանրապետության պատվիրակության առաջին բանակցությունները Կոստանդնուպոլսում (1918 թ. հունիս), 2022, Երևան, Բանբեր Երևանի համալսարանի, № 3, 3-16, էջ 4։
Documents of political archives of Ministry of Foreign Affairs of Germany; the volume is composed and the introduction is written by Mikaelyan V.; Yerevan; 2004.
ՀԱԱ, Ֆ․ 200, , Ց․ 1, Գ․ 132, թ․ 1-4, տե՛ս նաև Ավետիսյան Հ․ Հայկական հարցը 1918 թվականին, Երևան, 1997, էջ 177-178։
ՀԱԱ, Ֆ․ 200, , Ց․ 1, Գ․ 132, թ․ 1-4։
ՀԱԱ, ֆ․220, ց․1, գ․ 120, թ․ 86
Հայրունի Ա․, Հայկական խնդիրը Գերմանիայի արտաքին քաղաքականության մեջ 1918 թվականին, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2013, էջ 28։
Գ․ Պետրոսյան, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային դրությունը և արտաքին քաղաքականությունը 1918-1920թթ, Երևան, 2023թ․, ԵՊՀ հրատարակչություն , էջ 133։
Հայրունի Ա․, Հայկական խնդիրը․․․, էջ 25։
Խատիսյան Ա․, Հայաստանի Հանրապետության¬ ծագումն ու զարգացումը, Բեյրութ, 1968, էջ 92:
Ավետիսյան Հ․, Հայկական հարցը 1918 թվականին, Երևան, 1997, էջ 178
Documents of political archives of Ministry of Foreign Affairs of Germany…, S. 374-375:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
