Հանրային կառավարման արդիական համակարգի ձևավորման անհրաժեշտ պայմանները
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2024.15.2.049Keywords:
հանրային կառավարում, հանրային կառավարման հայեցակարգ, բյուրոկրատական կայունության ապահովում, վարչական (ադմինիստրատիվ) կազմակերպում, պետականաշինություն, վարչական բարեփոխումներ, տեղական ինքնակառավարում, արդյունավետ կառավարման ցուցիչ, ժողովրդավարական կառավարումAbstract
Հոդվածում վերլուծվում են հանրային կառավարման համակարգն արդիականացնելու համար անհրաժեշտ պայմանները։ Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ այսպես կոչված «արդիականացման վիբրացիաներ» հնարավոր է որսալ հանրային կառավարման հայեցակարգերի խորքային ըմբռնումից և կիրարկումից։ Պարզվում է՝ այդ «վիբրացիաները» կարող են ակտիվացնել հանրային կառավարման համակարգի կենսունակությունը անհրաժեշտ պայմանների՝ պետականաշինության, բյուրոկրատիայի կազմակերպվածության, կայունության և այլնի միջոցով։ Ուսումնասիրությունից պարզվել է նաև, որ առանց այդ և այլ պայմանները բավարարելու հնարավոր չէ երաշխավորել հանրային կառավարման արդի համակարգի հաստատումը։ Այդ նպատակով հոդվածում օգտագործվել են թեմային առնչվող տեսական ու էմպիրիկ ուսումնասիրությունների արդյունքները, ինչպես նաև համակողմանիորեն ներկայացվել է հանրային կառավարման համակարգի արդիականացումն ապահավող պայմանների փորձագիտական գնահատականների վերլուծությունը։ Ըստ այդմ, իբրև հանրային կառավարման արդիականացման համակարգային պայման դիտարկվել է կառավարչական մշակույթը, ինստիտուցիոնալ պայման՝ հանրային (պետական) կառավարման մարմինների ինստիտուցիոնալ կայացումը, իսկ արժեբանական պայման՝ նոր գաղափարների տարածման ու շրջանառության ակտիվությունը։ Տվյալների հավաքման ու վերլուծության արդյունքում եզրակացվել է, որ արդի հանրային կառավարման հաստատումը երաշխավորող համակարգային, ինստիտուցիոնալ և արժեբանական պայմաններն ունեն սիներգիա, այսինքն՝ դրանց ընդհանուր արդյունքը գերազանցում է առանձին արդյունքների գումարը։ Սիներգիան ապահովում է երկարաժամկետ արդյունքներ, իսկ պայմանների առանձին-առանձին ապահովումը՝ կարճաժամկետ ազդեցություններ։ Հոդվածի արդյունքները կարող են կիրառվել հումանիտար ու հասարակագիտական հետազոտություններում, հանրային կառավարման բարեփոխումների ու հանրային քաղաքականության մշակման ծրագրերում։
References
Drucker P․ F., Management Challenges for the 21st Century, Harper Business, 1st ed․, N․ Y․, 2001.
Randma-Liiv T․, Small States and Bureaucracy: Challenges for Public Administration, University of Tartu, TRAMES, 6(56/51), 4, 2002.
Profiroiu A․G․, Nastacă C․C․, What Strengthens Resilience in Public Administration Institutions? Eastern Journal of European Studies, Volume 12, Special Issue, August 2021.
Resilience Alliance, Homepage, About, https://www.resalliance.org/about - հղումը հասանելի է 22.06.2024:
Sqapi G., Stateness Before Democracy? A Theoretical Perspective for Centrality of Stateness in the Democratization Process: The Case of Albania, Eastern Journal օf European Studies, Vol. 10, Issue 1, June 2019.
Aspridis G․ M., Pouliana L., The Culture of Modern Public Administration. The Case of Greece, Academicus - International Scientific Journal, www.academicus.edu.al .
Durman M․ O., Bashtannyk A․ H., Kornienko V․, Omarov A. E., Levchenko S․ H., The Paradigm of Public Administration and its Development in Conditions of State Formation and Changes, International Journal of Economics and Business Administration Volume VIII, Special Issue 1, 2020.
Ezeudu T․S., Yau I․ Z․, The Impact օf Culture օn Effective Public Administration իn Nigeria, Journal Of Political Discourse, /vol 1, No 1 & 2 / March & June, 2023, www.jopd.com.ng
Khromov A.V., Gadzalo I., Abroskin V.V., Zavalnyi M.V., Perspectives of Public Administration’s Development: International Experience, Amazonia Investiga, 10(44), Volume 10 - Issue 44: 270-277/August, 2021.
Bauer M․W., Administrative Responses to Democratic Backsliding: When is Bureaucratic Resistance Justified? Regulation & Governance (2023), published by John Wiley & Sons, Australia, 2023.
Monteiro P․, Adler P․S., Bureaucracy for the 21st Century: Clarifying and Expanding our View of Bureaucratic Organization, Academy of Management Annals, 2022, Vol. 16, No. 2.
StIx Report: The World of States in 2023: Country Overview 2023.
The Transformation Index https://bti-project.org/en/?&cb=00000 , Transformation Index BTI 2024 www.bertelsmann¬-stiftung.de/en/publications/publication/did/transformation-index-bti-2024-all - հղումները հասանելի են եղել 22.06.2024:
Karpa M., Akimov O., Competence Approach to the Development of Modern Public Administration: Theory and Practice of Implementation, Advances in Economics, Business and Management Research, Vol. 170, published by Atlantis Press.
European Charter of Local Self-Government, Council of Europe, 1985, Printed at the Council of Europe, Reprinted November 2016, Strasbourg.
Batalli М., Factors Affecting the Transformation of Public Administration, AUDJ, vol. 12, no. 3/2016.
Mussari R., Cepiku D., Public Administration Reform in Transition: Reflection from the Albanian experience, Journal of Public Management Review, Volume 9, by Routledge, 2007.
OECD-2023, The Principles of Public Administration, OECD, Paris, 2024. https://www.sigmaweb.org-/publications/Principles-of-Public-Administration-2023.pdf - հղումը հասանելի է եղել 22.06.2024:
Elite Quality Report։ 2022, Country Scores and Global Rankings: Sustainable Value Creation. Global Matrices for Long-Term economic and Human Development, The Foundation for Value Creation, Switzerland, publ. by Seismo Press AG, Zurich and Geneva, 2022.
Ալթունյան Կ․, Պետության զարգացման հնարավորությունների և էլիտայի որակի չափման գլոբալ ցուցիչը, «Գիտական Արցախ», No 3(14), Եր․, 2022:
Altunyan K. Public Administration in the Republic of Armenia: Reassessment After Thirty Years, «Scientific Artsakh», No 4(11), 2021.
ՀՀ կառավարության որոշումը հանրային կառավարման բարեփոխումների ռազմավարությունը, 2022-2024 թվականների ճանապարհային քարտեզը եվ արդյունքային շրջանակը, ռազմավարության իրականացման հսկողությունն ու համակարգումն ապահովող անձանց ցանկը հաստատելու մասին, https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docID=162791 ։
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
