Չճանաչված պետության իրավունքի և պաշտոնական փաստաթղթերի ճանաչումը ու կիրառումը (միջազգային մասնավոր-իրավական հիմնախնդիրներ)

Abstract

21-րդ դարը բնութագրող հիմնական գործընթացներից առանձնակի են երկուսը՝ գլոբալիզացիան և ինտեգրացիան: Գլոբալիզացիայի պայմաններում համաշխարհային հանրության «իմը և քոնը» ըմբռնումը իր տեղը աստիճանաբար զիջում է «մերը» գիտակցությանը: Դա պայմանավորված է մարդկության առջև ծառացող բնական և հումանիտար բնույթի հիմնախնդիրներով, որոնց լուծումը վեր է յուրաքանչյուր կոնկրետ պետության կամ ազգի հնարավորություններից, ուստիև այստեղ անհրաժեշտ է ջանքերի և հնարավորությունների համախմբում, իսկ ամենից առաջ՝ դրա անհրաժեշտության գիտակցում: Գլոբալիզացիան օգնության ձեռք է թույլ զարգացած ազգերին ու պետություններին՝ հետ չմնալու համաշխարհային քաղաքակրթության զարգացումներից: Նշանակում է՝ 21-րդ դարում մարդկության գերխնդիրը գլոբալիզացիայի ընձեռած հնարավորությունների օգտագործումն է հանուն համընդհանուր զարգացման: Այս գիտակցումն իր արտացոլումն է գտել մի շարք միջազգային-իրավական փաստաթղթերում: ՄԱԿ-ի կանոնադրության 1-ին հոդվածում սահմանվում է, որ համաշխարհային հանրության միավորման հիմքում ընկած նպատակներից մեկն էլ «համագործակցելն է՝ տնտեսական, սոցիալական, մշակութային և մարդասիրական բնույթի միջազգային պրոբլեմները հաղթահարելու համար»: Ի զարգացումն ՄԱԿ-ի կանոնադրության՝ ՄԱԿ-ի թիվ 3281 բանաձևով ընդունված «Պետությունների տնտեսական իրավունքների և պարտականությունների խարտիայում» սահմանվում է. «Միջազգային համագործակցությունը համարվում է բոլոր պետությունների միասնական նպատակն ու ընդհանուր պարտականությունը»1: Գլոբալիզացիայի գործընթացներից դուրս չէ նաև իրավունքի բնագավառը: Գլոբալացվող իրավունքի լավագույն օրինակ են այնպիսի ճյուղի ձևավորումը և զարգացումը, ինչպիսին է միջազգային մասնավոր իրավունքը: