Ազգայնացում և սեփականազրկում. Պետությունների իրավունքը
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:C/2020.11.1.062Keywords:
սեփականազրկում, ազգայնացում, տնտեսական ինքնիշխանություն, օտարերկրյա ներդրումներ, ներդրումային իրավունքAbstract
Օտարերկրյա ներդրումների ոլորտում միջամտությունը պետությունների տնտեսական ինքնիշխանության իրացման կարևորագույն դրսևորումներից է : Միջամտության առանձին ձևերից է, առանձնակի անհրաժեշտության պայմաններում և սեփական շահերից ելնելով, պետության կողմից սեփականազրկման (expropriation) կամ ազգայնացման իրավունքի իրացումը: Սեփականազրկման/ազգայնացման իրավունքը պետության ինքնիշխանությունը բնորոշող տարրերից է: Այն ճանաչվել է ժամանակակից միջազգային իրավունքում՝ տեղ գտնելով միջազգային իրավական բազմաթիվ գործիքներում, ինչպիսիք են ՄԱԿ-ի ԳԱ բանաձևերը, միջազգային դատարանների և տրիբունալների որոշումները և այլն: Ազգայնացման իրավունքին անդրադարձ է կատարվել 1952-1974 թթ. բնական ռեսուրսների մշտական ինքնիշխանության սկզբունքին վերաբերող՝ ՄԱԿ-ի ԳԱ բանաձևերից շատերում: Միջազգային արդարադատության մշտական պալատի (PCIJ) Chorzow Factory գործով2 կայացած որոշումը միջազգային պրակտիկայում առաջիններից է, որ ճանաչեց պետության իրավունքը՝ «բացառիկ պայմաններում» զրկել օտարերկրյա ներդրողներին և մասնավոր անձանց պատկանող տարածքում տեղակայված սեփականությունից: Սեփականազրկման (expropriation) էությունն այն է, որ կառավարությունը պետության ինքնիշխանության ուժով բռնագանձում է մասնավոր սեփականությունը: Ազգայնացումը (nationalization), ըստ էության, սեփականազրկման տեսակ է, որն ընդգրկում է ամբողջական ոլորտը կամ աշխարհագրական գոտին: Դա հիմնականում կատարվում է սոցիալական, քաղաքական կամ տնտեսական էական փոփոխությունների հետևանքով:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.