Ինքնության բազմաձայնությունը և երկակի դիսկուրսը Իրվին Ուելշի արձակում։
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.3.025Keywords:
կրկնակ, աբյուզ, ինիցիացիա, սուբլիմացիա, տրանսգրեսիա, ՈւելշAbstract
Թեմաների ընտրության և սյուժեի կառուցման հարցում ժամանակակից գեղարվեստական գրականությունն էլ ավելի է հիմնվում հոգեբանական նորագույն բացահայտումների վրա, որոնք հաճախ կանխատեսվում են գրական օրինակներով: Որպես նման գրական ինսայթի վառ նմուշ կարող է ծառայել Սթիվենսոնի հայտնի վիպակը, որը հիմք դրեց նոր գրական մոտեցմանը կրկնակի և երկակիության թեմային՝ դուրս եկող գրական օրինակի սահմաններից։ Ջեքիլի և Հայդի կերպարները գրականության մեջ, որը հիմնված է երկու կամ ավելի հակադիր կերպարների անտինոմիայի վրա, համարվում են արքետիպային: Թեև ինքը՝ Սթիվենսոնը, գտնվում էր Դոստոևսկու անմիջական ազդեցության տակ, ում տեքստերում կրկնակի թեման լեյտմոտիվային է, սակայն հենց Սթիվենսոնն է, որ իր «Տարօրինակ պատմությունով...» խթան հանդիսացավ ժամանակակից գրականության, ինչպես համաշխարհային, այնպես էլ ազգային՝ շոտլանդական գրականության մեջ երկակիության երևույթի հետագա զարգացման համար։ Արդեն խորհրդանշական դարձաց՝ Սթիվենսոնի կրկնակների կերպարները իրենց արտացոլումն են գտել շոտլանդացի Իեն Բենքսի («Կամուրջ», «Հանցակից»), Ալասթեր Գրեյի («Լանարկ. կյանքը չորս գրքում») և Իրվին Ուելշի մի շարք վեպերում։
Ընտրելով Սթիվենսոնի ժամանակներից ի վեր շոտլանդական արձակի ավանդական կրկնակի թեման որպես իր տեքստերի հիմնական հասկացություն, Ուելշը իր կերպարները անցկացնում է հակասոցիալական անձնային խանգարման միջով՝ սուբլիմացնելով ապրած և ինտեգրված փորձը իր ստեղծագործություններում: Տրանսգրեսիվ արձակը վերլուծող օրինակների ընդարձակ գրականագիտական դաշտում Ուելշի ստեղծագործությանը նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքների սակավությունը պայմանավորված է ինչպես նրա հայեցակարգի ընկալման բարդությամբ, այնպես էլ կոմպոզիցիոն բազմաշերտ բնույթի հետ և վանող իրենց ցուցադրական ագրեսիվությամբ և միտումնավոր դեպրեսիվ բովանդակությամբ սյուժեների հետ, արգելված թեմաների բացահայտ դրսևորմամբ՝ զուգորդված ոչ նորմատիվ լեքսիկայի առատությամբ։ Դա պայմանավորված է նաև գրողի կանխամտածված գաղտնիությամբ, ով հազվադեպ է հարցազրույցներ տալիս և խուսափում է այլ իր գրքերը գովազդելու մարքեթինգային մարտավարության ձևերից: Այսպիսով, գրողի տեքստերի գիտական վերլուծության փորձը, ում աշխատանքը և՛ գրական, և՛ գիտահոգեբանական հետաքրքրություն է ներկայացնում, ընտրված թեման դարձնում է արդիական, և Ուելշի տեքստերի ուսումնասիրության մոտեցումը պառակտված անձի տեսանկյունից ապահովում է ուսումնասիրության նորությունը։ Հոդվածի նպատակն է ներկայացնել երկակի դիսկուրսը գրողի վեպերում՝ ընդգրկելով 1995-2016 թվականներն ընկած ժամանակահատվածը։
References
Bern Erik. Igry, v kotorye igrayut lyudi. Lyudi, kotorye igrayut v igry. [What Do You Say After You Say Hello?]. Moscow: EKSMO, 2008. – 576 p. (In Russ.)
Borkhes Khorkhe Luis. Sobr. soch. v 4-kh tomakh. SPb.: Amfora, 2001. Tom III. – 655 p. (In Russ.)
Golubev Eduard. «Ya Pravda zhil kak “Na igle”»: Irvin Uelsh o molodosti, zavisimosti i vecherinkakh. [«I Really Lived Like ''Trainspotting''»: Irvine Welsh on His Youth, Addiction and Partying]. Afisha. 15 iyulya 2021 // https://daili.afisha.ru/cinema/20323-ya-pravda-zhil-kak-v-romane-na-igle-irvin-uelsh-o-molodosti-zawisimosti-i-vecherinkah/. (In Russ.)
Kaluzhskiy Mikhail. Spravit'sya s neprukhoy [Dealing with Misfortune]: Irvin Uelsh stavit tochku v istorii geroev «Na igle» // https://moskvichmag.ru/lyudi/spravitsya-s-nepruhoj-irvin-uelsh-stavit-tochku-v-istorii-geroev-na-igl/amp/. (In Russ.)
Kammings Entoni. Irvin Uelsh: «Vsestanovitsyasverkhchuvstvitel'nym». [Irvine Welsh: «Everything is becoming hypersensitive»]. 20 oktyabrya 2022. // https://www.liber.ru/translations/post/106408-irvin-uelsh-vse-stanovitsya-sverchchustvitelnym. (In Russ.)
Kormil'tsev Il'ya. Irvin Uelsh – Zhan Zhak Russo khimicheskogopokoleniya. [Irvine Welsh - Jean-Jacques Rousseau of the chemical generation]. Inostrannayaliteratura, N 4, 1998 // https://magazines.gorky.media>ir…). (In Russ.)
Kubatchenko O. Chtoskryvaetsyazaponyatiem «transgressivnayaliteratura»? [What is hidden behind the concept of «transgressive literature»]// http://literator.org/sermon/chto-skrywaetsya-za-ponyatiem-transgressivnaya-literatura.html. (In Russ.)
K'erkegor Seren. Ili-ili. [Either/Or]. S-Pb.: Izdatel'stvoRusskoyKhristianskoyGumanitarnoyAkademii, 2011. – 823 p. (In Russ.)
K'erkegor Seren. Filosofskie krokhi ili krupitsy mudrosti Yokhannesa Klimakusa. [Philosophical Fragments/Johannes Climacus]. Moscow: Institut Svyatogo Fomy, 2009. – 192 p. (In Russ.)
Noveyshiy psikhologicheskiy slovar'. [The Latest Psychological Dictionary]. Pod red. V.B. Shaparya. Rostov n/D.: Feniks, 2005. – 808 p. (In Russ.)
Pervin L., Dzhon O. Psikhologiya lichnosti. [Personality:Theory and Research]. Moscow: Aspekt Press, 2001. – 607 p. (In Russ.)
Uelsh Irvin. Al'kovnye sekrety shef-povarov. [The Bedroom Secrets of the Master Chefs]. Moscow: Inostranka, 2021. – 448 p. (In Russ.)
Uelsh, Irvin. Bruki mertveca. [Dead Men’s Trousers]. // https://royallib.com >uelsh_irvin (In Russ.)
Uelsh, Irvin. Koshmary Aista Marabu. [Marabou Stork Nightmares]. Moscow: «Inostranka», 2020. – 448 p. (In Russ.)
Uelsh Irvin. Rez'ba po zhivomu. [Blade artist]. Moscow: «Inostranka», 2019. – 416 p. (In Russ.)
Uelsh, Irvin. Seksual'naya zhizn' siamskikh bliznetsov. [The Sex Lives of Siamese Twins]. Moscow: Inostranka, 2020. – 448 p. (In Russ.)
Fuko Mishel'. Mysl' o Vneshnem. [La Pensée du dehors]. Gumanitarnyy portal / https://gtmarket.ru > library > articles. (In Russ.)
Welsh, Irvin. Filth. [Filth]. https://ru.scribd.com/document/510068075/Filth-Irvine-Welsh. (In Engl.)
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
