ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՎԱՐՔԻ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԿԱՆԽԻԿՈՎ, ՔԱՐՏԵՐՈՎ ԵՎ ՀԱՎԵԼՎԱԾՆԵՐՈՎ
DOI:
https://doi.org/10.46991/SBMP/2023.6.1.049Keywords:
տնտեսական հոգեբանություն, վարքաին տնտեսագիտություն, ֆինանսական վարք, սպառողների սովորություններ, դրամային նախընտրություններAbstract
Ներկայումս շուկան մշակում է վճարման նոր միջոցներ՝ սպառողներին ստիպելու մեծացնել ծախսելու պատրաստակամությունը։ Վճարման նոր մեթոդները (տարբեր հավելվածներ և քարտեր) նվազեցնում են «վճարման ցավոտությունը» և մեծացնում ծախսելու պատրաստակամությունը: Բայց վճարման տարբեր միջոցները սպառողների կողմից տարբեր կերպ են ընկալվում և ընդունվում: Այս ուսումնասիրությունը նպատակ ունի բացահայտելու սպառողների ծախսերի և ֆինանսական վարքագծի որոշ մոդելներ՝ հիմնվելով կանխիկի, քարտերի և հավելվածների նկատմամբ նրանց նախասիրությունների վրա: Մեր ավելի վաղ հետազոտություններն ապացուցում են, որ կանխիկ գումարի օգտագործումը տարբերվում է տարիքից կախված: Տարեցները նախընտրում են կանխիկ գումար: Որոշ վճարումների դեպքում երիտասարդները նախընտրում են վճարումներ կատարել հավելվածներով։ Գործազուրկներն ավելի հավանական է, որ ընտրեն կանխիկ վճարումը: Նրանք, ովքեր հիմնականում նախընտրում էին վճարել կանխիկ կամ քարտով, նշել են, որ կոմունալ վճարումները վճարվում են հավելվածի միջոցով։ Այսպիսով, եթե կա լավ գործող և ապացուցված համակարգ, մարդիկ ընտրում են հավելվածը։ Պատճառը կարող է լինել կամ այն, որ սպառողները հակված են ավելի քիչ կենտրոնանալ վճարվող գումարի հետ կապված բացասական զգացմունքների վրա, կամ հերթերի բացակայությունը և ընդհանուր դյուրինությունժնը: Այժմ մենք փորձել ենք բացահայտել առցանց սպառման առանձնահատկությունները և որոշ հոգեբանական բնութագրեր, որոնք կախված են որոշակի վճարային միջոցների նախասիրություններից:
References
Bar-Anan Y., Liberman N., Trope Y. The association between psychological distance and construal level: evidence from an implicit association test //Journal of Experimental Psychology: General. – 2006. – Т. 135. – №. 4. – С. 609. https://doi.org/10.1037/0096-3445.135.4.609
Bogodistov Y., Dost F. Proximity begins with a smile, but which one? Associating non-Duchenne smiles with higher psychological distance //Frontiers in psychology. – 2017. – Т. 8. – С. 1374. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01374
Bogodistov Yevgen, Moormann Jürgen, Hoos Leo, Käfer Jonas Cash vs. Card vs. Mobile Payment: Psychological Mechanisms for Means of Payment: Summary of research results, 2021 DOI:10.13140/RG.2.2.17823.18088
Feinberg R. A. Credit card s as spending facilitating stimuli: A conditioning interpretation //Journal of consumer research. – 1986. – Т. 13. – №. 3. – С. 348-356. https://doi.org/10.1086/209074
Hirschman E. C., Holbrook M. B. Hedonic consumption: Emerging concepts, methods and propositions //Journal of marketing. – 1982. – Т. 46. – №. 3. – С. 92-101. https://doi.org/10.2307/1251707
Incekara-Hafalir E., Loewenstein G. The impact of credit cards on spending: a field experiment //Available at SSRN 1378502. – 2009. DOI:10.2139/ssrn.1378502
Prelec D., Loewenstein G. The red and the black: Mental accounting of savings and debt //Marketing science. – 1998. – Т. 17. – №. 1. – С. 4-28. DOI:10.1287/mksc.17.1.4
Prelec D., Simester D. Always leave home without it: A further investigation of the credit-card effect on willingness to pay //Marketing letters. – 2001. – Т. 12. – С. 5-12.
Raghubir P., Srivastava J. Monopoly money: The effect of payment coupling and form on spending behavior //Journal of experimental psychology: Applied. – 2008. – Т. 14. – №. 3. – С. 213. https://doi.org/10.1037/1076-898X.14.3.213
Raghubir P., Srivastava J. The denomination effect //Journal of Consumer Research. – 2009. – Т. 36. – №. 4. – С. 701-713. https://doi.org/10.1086/599222
Runnemark E., Hedman J., Xiao X. Do Consumers Pay More Using Debit Cards than Cash? An Experiment. – Working Paper, 2014. – №. 2014: 21. https://doi.org/10.1016/j.elerap.2015.03.002
Soman D. Effects of payment mechanism on spending behavior: The role of rehearsal and immediacy of payments //Journal of Consumer Research. – 2001. – Т. 27. – №. 4. – С. 460-474. https://doi.org/10.1086/319621
Soman D. The effect of payment transparency on consumption: Quasi-experiments from the field //Marketing Letters. – 2003. – Т. 14. – С. 173-183. DOI:10.1023/A:1027444717586
Trope Y., Liberman N. " Construal-level theory of psychological distance": Correction to Trope and Liberman (2010). – 2010. https://doi.org/10.1037/a0018963
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Davit Hayrapetyan, Nvard Petrosyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
