Կենաց ծառի առասպելույթը գեղարվեստական ժամանակի համատեքստում (Հրանտ Մաթևոսյան, Վիկտոր Աստաֆև)
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.3.043Keywords:
Կենաց ծառ, առասպելույթ, գեղարվեստական ժամանակ, Հրանտ Մաթևոսյան, Վիկտոր Աստաֆև, Ավգուստինոս Երանելի, անցյալի ներկա, ներկայի ներկա, ապագայի ներկաAbstract
Հասարակության մեղջ քաղաքակրթական փոխակերպումները մշտապես ուղեկցել են մարդկությանը: Դրանց բանավոր և գրավոր մեկնությունները հաճախ ներկայացվել են միֆերի տեսքով, որոնք մարմնավորվել են՝ ելնելով տվյալ ազգի հոգեմտավոր գոյության առանձնահատկություններից:
Կենաց ծառի առասպելույթը(միֆոլոգեման) այս համատեքստում առանցքային դեր ունի մասնավորապես գեղարվեստական գրականության մեջ: Մեր նպատակն է եղել քննել այդ առասպելույթը հայ և ռուս գրականության նշանավոր ներկայացուցիչներ Հրանտ Մաթևոսյանի և Վիկտոր Աստաֆևի արձակում հեղինակի, նրա հերոսներին բնորոշ գեղարվեստական ժամանակի դիտանկյունից: Վերջինիս հոլովույթում կենաց ծառի առասպելույթը նոր բացահայտումների առիթներ է ընձեռել՝ ընդլայնելով տեքստի գեղագիտական ընկալման սահմանները և ըստ այդմ ապահովելով ուսումնասիրության արդիական հնչեղությունը:
Հետազոտության մեջ, իբրև գեղարվեստական ժամանակի մեկնաբանության տեսական հիմք, առաջադրել ենք հռոմեացի աստվածաբան և իմաստասեր Ավգուստինոս Երանելու դրույթը հոգևոր ներկայի մասին: Ներկան իմաստավորող նրա բնութագրումները ՝ անցյալի ներկա (հիշողություն), ներկայի ներկա (անմիջական հայեցում) և ապագայի ներկա(սպասում), հնարավորություն են տվել բացահայտելու Հրանտ Մաթևոսյանի և Վիկտոր Աստաֆևի որոշ ստեղծագործություններում կենաց ծսռի առասպելույթի ստեղծման և մեկնաբանման մի շարք ուշագրավ կողմեր: Հիշյալ գրողների ստեղծագործությունները տեսական այս դիտանկյունով մինչ օրս չի ներկայացվել: Հոդվածը շարադրելու ընթացքում նախապատվությունը տրվել է համեմատության, վերլուծության և համադրական մեթոդներին:
References
Մաթևոսյան Հր., Սկիզբը
https://hrantmatevossian.org/hy/works/id/skizby#tabcontent
Մաթևոսյան Հր., Ծառերը, https://hrantmatevossian.org/m/up/&arery.pdf
Астафьев В. Родные березы
https://scicenter.online/russkiy-yazyik-scicenter/rodnyie-berezyi-73609.html
Астафьев В. Вербное воскресенье
http://loveread.me/read_book.php?id=1857&p=132#gl_194
Бахтин М. М. Вопросы литературы и эстетики, Москва 1975, с. 234-407.
Бахтин М. М. Автор и герой в эстетической деятельности. Проблема автора. http://museum. Philosophy.ru./books/
Берёза. Легенды и мифы. https://cbg.org.by/ecotrail/kollekciya-drevesnykh-rasteniy/beryoza-povislaya/beryoza-legends
Гуревич А. Что есть время?, «Вопросы литературы», 11 (1968), с.151-174.
Дегтярева В. В. Типология предельной черты в нравственном конфликте человека и природы (Г. Мелвилл-Э. Хемингуей-В. Астафьев), «Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук», М., 2009. file:///C:/Users/user/Downloads/tipologiya-predelnoy-cherty-v-nravstvennom-konflikte-cheloveka-i-prirody-g-melvill-e-heminguey-v-astafiev.pdf
Древо жизни: символ мудрости, знания и бессмертия https://shedevrum.ai/post/c9095a74637a11ee83cf56181a0358a2/
Лотман Ю. М. Внутри мыслящих миров, М. 1996, 464 с.
Мифы народоов мира: Энциклопедия в 2-х тт., т. 1, «Советская энциклопедия», М. 1980. С. 396.
Наумова Н. Ф. Время человека. «Социологический журнал». 1997. № 3. С. 159-176.
Новейший философский словарь.
https://pnu.edu.ru/media/filer_public/2013/04/17/newest_philosophical_dictionary.pd
Паранук К. Н. Мифологема леса в романе А. Кима «Отец –лес» и повести Н. Куека «Лес одиночества», «Вестник АГУ». Выпуск 4 (227), 2018, с. 111-116.
Кругликова В. П. Семантика дерева в русской народной культуре. «Вестник русской христианской гуманитарной академии». 2010. Т.11. Выпуск 2, с. 208-215.
Флоренский П. А. Анализ пространственности и времени в художественно-изобразительных произведениях, Москва, 1993, 324 с.
Agnessy H. Time and Philosophies,Paris, 1977, pp.18-26;
Stuart-Smith S. Time in Literature, Group Analysis, 36(2002), pp.53-68 и др.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
