«ՊԱՏՎԱՍԻՐՈՒԹՅԱՆ», «ԱՐԺԱՆԱՊԱՏՎՈՒԹՅԱՆ» «ԴԵՄՔԸ ՉԿՈՐՑՆԵԼՈՒ» ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՉԱՓՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՅԱԼԵԶՈՒ ՀԱՐՑԱՐԱՆԻ ՉԱՓՄԱՆ ԻՆՎԱՐԻԱՆՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՝ ԸՍՏ ՏԱՐԻՔԱՅԻՆ ԽՄԲԵՐԻ
DOI:
https://doi.org/10.46991/SBMP/2023.6.1.039Keywords:
«Պատվասիրության», «Արժանապատվության» և «Դեմքը չկորցնելու» մշակութային չափումներ, վալիդություն, չափման ինվարիանտություն, բազմախմբային հաստատող գործոնային վերլուծությունAbstract
Հոդվածը «Պատվասիրության», «Արժանապատվության» և «Դեմքը չկորցնելու» մշակութային չափումների հայալեզու հարցարա¬նի վալիդացիային նվիրված շարունակական ուսումնասիրություն¬ների մաս է կազմում, որում գնահատվել է վերոնշյալ չափումների հոգեչափողական համարժեքությունն՝ ըստ տարիքային խմբերի։ Ընդհանուր առմամբ, վերլուծվել են 382 մասնակիցների տվյալներ (M տարիք=24.03, SD=5.721; 68,5%-կին)։ Չափման ինվարիանտության ստուգման համար ընտրանքը բաժանվել է երկու խմբերի (երիտասարդներ՝ 18-ից 25 տարեկան, n=273 և մեծահասակներ՝ 26-ից 47 տարեկան, n=109)։ Իրականացվել է բազմախմբային հաստատող գործոնային վերլուծություն՝ չորս մոդելների հիման վրա. կոնֆիգուրալ, մետրիկ, սկալյար և մնացորդային ինվարիանտություն։ Ամբողջական ինվարիանտու-թյուն հաստատվել է «Դեմքը չկորցնելու» մշակութային չափման համար երկու տարիքային խմբերում։ «Պատվասիրության» մշակու-թա¬յին չափումը մասնակիորեն ինվարիանտ է՝ ըստ մնացորդային մոդելի, իսկ «Արժանապատվության» մշակութային չափումը մասնակիորեն ինվարիանտ է՝ ըստ սկալյար և մետրիկ մոդելների։ Այս արդյունքները հոգեչափողական հիմք են ապահովում «Պատվասիրության», «Արժանապատվության» և «Դեմքը չկորց-նելու» մշակութային չափումների արտահայտվածությունների համեմա¬տա¬կան վերլուծությունների համար։ Բացի այդ, վերջինս հարստացնում է մեր գիտելիքը հայալեզու հարցարանի արդյունավետության վերաբերյալ՝ դարձնելով այն օգտակար կիրառական գործիք սոցիալ-հոգեբանական տարբեր ուսումնասի-րություն¬ների համար, հետազոտելու արժեքային կողմնորոշումների տարածվածությունը կամ կապերը այլ գործոնների հետ (օրինակ՝ բարոյական արժեքներ, կոնստրուալներ և այլն)։ Հետագա ուսումնա¬սի¬րությունները կարող են ուղղվել հարցարանի ոչ ինվարիանտ պնդումների առանձնահատկությունների ուսումնասիրմանը։
References
Arnett, J. J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. New York: Oxford University Press, 270 p.
Aslani, S., Ramirez-Marin, J., Semnani-Azad, Z., Brett, J. M., & Tinsley, C. 2013. Dignity, face, and honor cultures: Implications for negotiation and conflict management. In M. Olekalns & W. L. Adair (Eds.), Handbook of research on negotiation: 249–282. Northampton, MA: Edward Elgar Publishing.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York, NY: The Guilford Press.
Cheung, G. W., & Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural Equation Modeling, 9(2), 233–255. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0902_5
Friedrichs, J. 2016. An intercultural theory of international relations: How self-worth underlies politics among nations. International Theory, 8(1): 63–96.
Grigoryan A., Khachatryan, N., Smith, P.B. (in review for IACCP 2022 Proceedings). Two dimensions of dignity and honor: From adaptation to the development of measurement in the Armenian language.
Khachatryan N., Grigoryan A. The experience of adaptation of cultural dimensions by examining Dignity, Honour and Face cultures // (Retrieved from https://www.elibrary.ru/item.asp?id=43007810&pf=1 13.02.2023).
Leung, A. K.-Y., & Cohen, D. (2011). Within- and between-culture variation: Individual differences and the cultural logics of honor, face, and dignity cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 100(3), 507–526. https://doi.org/10.1037/a0022151
Maitner, A. T., DeCoster, J., Andersson, P. A., Eriksson, K., Sherbaji, S., Giner-Sorolla, R., … Wu, J. (2022). Perceptions of Emotional Functionality: Similarities and Differences Among Dignity, Face, and Honor Cultures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 53(3–4), 263 288. https://doi.org/10.1177/00220221211065108]
Putnick, D. L., & Bornstein, M. H. (2016). Measurement Invariance Conventions and Reporting: The State of the Art and Future Directions for Psychological Research. Developmental review : DR, 41, 71–90.https://doi.org/10.1016/j.dr.2016.06.004
Rodriguez Mosquera, P. M. R., Manstead, A. S., & Fischer, A. H. 2002. The role of honour concerns in emotional reactions to offences. Cognition & Emotion, 16(1): 143–163.
Serobyan A․, Grigoryan A., Khachatryan N․ And'i dispozicional gc'er & social-mshakowt'ayin koghmnoroshowmner. hogechap'oghakan gorc'iqneri teghaynacowm: Gitamet'odakan d'er'nark. -Er., EPH hrat., 2021, 128 e'j.
Smith, P. B., Easterbrook, M. J., Koc, Y., Lun, V. M.-C., Papastylianou, D., Grigoryan, L., … Chobthamkit, P. (2021). Is an emphasis on dignity, honor and face more an attribute of individuals or of cultural groups? Cross-Cultural Research, 55(2–3), 95–126. https://doi.org/10.1177/1069397120979571
Smith, P.B., Easterbrook, M.J., Blount, J., Koç, Y., Harb, C., Torres, C.V., … Rizwan, M.A. (2017). Culture as perceived context: An exploration of the distinction between dignity, face and honor cultures. Acta de Investigación Psicológica, 7, 2568-2576.
Yao, J., Ramirez-Marin, J.Y., Brett, J.M., Aslani, S., & Semnani-Azad, Z. (2017). A measurement model for dignity, face, and honor cultural norms. Management and Organization Review, 13, 713 - 738.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Ani Grigoryan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
